การฟอกสีฟัน หรือ การฟอกฟันขาว โดยคลินิกทันตกรรมบางกอกสไมล์ คลินิกที่ได้รับรางวัลที่หนึ่ง ในเรื่องจำนวนคนไข้ที่ได้รับการฟอกฟันระบบ zoom! มากที่สุดในประเทศไทย จาก Philip Zoom whitening สี่ปีซ้อน
การฟอกฟัน โดยทันตแพทย์จะเป็นการทำฟันเพื่อความสวยงาม และเป็นวิธีที่เรียบง่าย ได้ผลดี และเข้าถึงได้มากที่สุดวิธีหนึ่งในการสีฟันให้ขาว ทำให้การฟอกสี หรือ การฟอกฟันขาวนี้เป็นที่รู้จักมากที่สุดประเภทหนึ่งของการทำฟันเพื่อความสวยงาม 3 ประเภทด้านล่าง ได้แก่
1. การทำความสะอาดผิวฟันโดยทันตแพทย์ เป็นวิธีที่จะกำจัดคราบภายนอกที่สะสมบนผิวฟัน อันเกิดจากคราบอาหาร ชากาแฟและคราบบุหรี่ วิธีการทำความสะอาดผิวฟันจะได้ผลดีในการขจัดคราบสกปรกออกจากผิวฟัน ทำให้สีฟันดูขาวขึ้นได้บ้างเท่านั้น แต่จะไม่มีประโยชน์ถ้าสภาพผิวฟันสะอาดอ แต่สีฟันธรรมชาติมีสีที่ไม่ขาวมาก ซึ่งหากเป็นกรณีนี้ จะต้องพิจารณาการฟอกสีฟัน การทำความสะอาดผิวฟันโดยทันตแพทย์เพื่อที่จะกำจัดคราบภายนอกที่สะสมบนผิวฟัน วิธีนี้จะเป็นการทำฟันเพื่อขจัดเอาคราบสกปรกออกไปจากผิวฟันเท่านั้น โดยคราบสกปรกเหล่านี้ หรือที่เรียกว่าคราบจุลินทรีย์ หรือ dental plaque จะเป็นคราบที่เกิดจากการสะสมของเชื้อแบคทีเรียในช่องปากที่รวมตัวกับโปรตีนหรือเศษอาหารจนกลายเป็นแผ่นจุลินทรีย์เกาะอยู่ที่ขอบฟันที่ติดกับเหงือก และเมื่อไม่สามารถทำความสะอาดออกได้ ก็จะเกิดการสะสมของแคลเซียมที่มากับน้ำลายเกิดเป็นก้อนแข็งตามผิวฟัน และเมื่อทับถมกันมากเข้าก็จะมีลักษณะเป็นคราบหินปูน และเกาะแน่นที่ฟันซึ่งก่อเกิดปัญหาต่าง ๆ
นอกจากนี้แล้ว คราบเหล่านี้สามารถเกิดการรวมตัวได้มากขึ้นเมื่อมีคราบสกปรกอื่น ๆ เช่น ชา กาแฟ ไวน์ หรือ บุหรี่ ซึ่งคราบเหล่านี้จะมีความเหนียวกว่าคราบปกติ ทำให้ผิวฟันเกิดการติดสีได้ง่ายขึ้น และเมื่อสะสมมากขึ้น ก็จะทำให้สีฟันธรรมชาติมีความคล้ำหมองเป็นลำดับ การทำความสะอาดฟันด้วยการขูดหินปูนและขัดฟัน (teeth scaling and teeth polishing) จะเป็นวิธีในการกำจัดคราบหินปูนที่เกาะอยู่ตามบริเวณผิวเคลือบฟันและซอกระหว่างฟัน โดยใช้อุปกรณ์ขูดหินปูนที่มีคลื่นความถี่สูง (Ultrasonic Scaler) โดยการสั่นของเครื่องมือที่ความถี่สูงเหล่านี้จะเป็นการไปกะเทาะเพื่อทำให้คราบหินปูนแตกตัวออก
เนื่องจากการใช้คลื่นความถี่สูงจะทำให้ความรู้สึกเจ็บน้อยและใช้เวลาไม่นาน แต่อาจก่อให้เกิดอาการเสียวฟันได้ ถ้ามีคราบสกปรกเกาะบนผิวฟันแน่นกว่าปกติ นอกจากนี้แล้ว ภายหลังการขูดหินปูนออกหมดแล้ว ทันตแพทย์จะใช้หัวแปรงยางร่วมกับผงขัดฟันผสมฟลูออไรด์ เพื่อทำความสะอาดและกำจัดคราบบนผิวฟันที่ตกค้างหลังจากการขูดออกไปอีกครั้ง ทำให้ผิวฟันมีความสะอาดมากขึ้น ป้องกันการเกิดการสะสมของคราบจุลินทร์ใหม่
2.การฟอกสีฟัน หรือ การฟอกฟันขาว วิธีนี้จะเป็นการทำให้สีฟันธรรมชาติที่เหลืองให้มีความขาวขึ้นได้โดยการใช้สารที่เรียกว่า carbamide peroxide โดยระยะเวลาที่ใช้จะมีความแตกต่างกันตามวิธีการฟอกฟัน โดยทั่วไป วิธีการฟอกฟัน นี้จะมีการแบ่งออกได้เป็นสองข้อย่อย ตามความเข้มข้นของน้ำยาฟอกฟัน ได้แก่
2.1) การใช้เจลฟอกฟันขาวหรือแผ่นฟอกฟันขาวที่หาซื้อได้ออนไลน์ หรือ ร้านทั่วไป วิธีนี้จะมีราคาถูกกว่าการฟอกสี โดยทันตแพทย์ หาซื้อได้ง่ายกว่า สามารถทำด้วยตนเองได้ แต่จะได้รับผลลัพธ์ไม่ดีเท่าการฟอกฟันโดยทันตแพทย์ เนื่องจาก ปริมาณความเข้มข้นของน้ำยาฟอกสีที่ขายทั่วไป จะมีความเข้มข้นที่ต่ำกว่าน้ำยาฟอกที่ใช้ในคลินิกทันตกรรม
2.2) การฟอกสีฟันโดยทันตแพทย์ วิธีนี้จะให้ผลลัพธ์ที่ดี เนื่องจาก อยู่ภายใต้การดูแลโดยทันตแพทย์ และ น้ำยาฟอกสีฟันที่ใช้จะมีความเข้มข้นสูง เหมาะสมหรับใช้โดยทันตแพทย์เท่านั้น เป็นวิธีที่ให้ผลดีในการทำให้สีฟันธรรมชาติที่เหลืองให้มีความขาวขึ้น โดยการฟอกฟันโดยทันตแพทย์จะมีสองวิธีใหญ่ๆ คือ ชนิดทำที่บ้าน และ ชนิดทำในคลินิก
การฟอกฟันขาวเป็นวิธีที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน เพราะมีทางเลือกในการฟอกฟันขาวอยู่มากมายหลายวิธี บางวิธีราคาไม่สูง อาจจะไม่กี่ร้อยบาท ได้แก่ การหาซื้อชุดฟอกสีสำเร็จรูปทางออนไลน์หรือร้านค้าทั่วไป แต่วิธีนี้จะต้องใช้เวลาหน่อย และได้ผลลัพธ์ไม่แน่นอน เนื่องจากปริมาณความเข้มข้นของน้ำยาฟอกสี หรือ carbamide peroxide ที่มีจะไม่สูงมาก แต่หากใครที่ต้องการวิธีที่เร็ว และ ได้ผลลัพธ์ที่แน่นอนกว่า วิธีการฟอกสีฟันในคลินิกโดยทันตแพทย์จะเป็นที่นิยมมากกว่า เนื่องจากมีปริมาณความเข้มข้นของน้ำยาสำหรับการฟอกสีฟันที่เข้มข้นกว่ามาก แต่สามารถใช้ได้อย่างปลอดภัยภายใต้การดูแลของทันตแพทย์ นอกจากวิธีการฟอกสีที่แตกต่างกันจะให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกันแล้ว สภาพสีฟันดั้งเดิมของแต่ละคนก็จะส่งผลต่อผลลัพธ์ของการฟอกสีฟันเช่นกัน โดยฟันที่มีสีฟันธรรมชาติที่เหลืองมักจะตอบสนองได้ดีต่อการฟอกฟัน ฟันที่เป็นสีเทาหรือน้ำตาล หรือมีคราบจากยาจำพวกเตตราซัยคลีน (Tetracycline) หรือได้รับฟลูออไรด์มากเกินไป อาจจะไม่ขาวเมื่อใช้การฟอกสีฟัน
การฟอกสีโดยทันตแพทย์โดยทั่วไปมีสองวิธี ได้แก่ การใช้ถาดฟอกฟันขาว หรือ At-home teeth whitening โดยถาดฟอกฟันขาวนี้ได้มาจากคลินิคทันตกรรม และทันตแพทย์จะทำถาดฟอกสีฟันเฉพาะบุคคลให้ โดยถาดจะมีความพอดีกับปากและฟันของคนแต่ละคน เพื่อป้องกันน้ำยาฟอกสีรั่วไหลออกไปในช่องปากให้มากที่สุดในระหว่างการฟอกสีฟัน จากนั้นทันตแพทย์ก็จะให้น้ำยาฟอกฟันขาวมาใช้ฟอกด้วยตนเองที่บ้าน โดยท่านสามารถใส่น้ำยาฟอกสีไปในถาดฟอกสีฟันแล้วสวมบนฟัน อย่างน้อย 30-45 นาที ไปจนถึง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน เป็นเวลา 5-14 วันแล้วแต่ความเข้มข้นของน้ำยาฟอกสีฟันที่ใช้และสีฟันธรรมชาติดั้งเดิมก่อนฟอกฟัน
แต่หากอยากได้ผลลัพธ์ทันทีภายในครั้งเดียว ทันตแพทย์ก็จะมีอีกวิธีการที่เป็นนิยมมากขึ้นในปัจจุบัน ได้แก่ การฟอกสีฟันในคลินิก หรือ In-office teeth whitening หรือ power bleaching โดยวิธีการนี้ ทันตแพทย์สามารถให้น้ำยาฟอกสีความเข้มข้นสูงพิเศษ ที่อาจมีปริมาณ carbamide peroxide เข้มข้น อย่างน้อย 35-40% หรือ มากกว่า ความเข้มข้นของน้ำยาฟอกสีทั่วไป ถึง 10 เท่า โดยน้ำยาฟอกสีฟันเหล่านี้ต้องใช้ภายใต้การดูแลของทันตแพทย์เท่านั้น เนื่องจากสามารถทำอันตรายเหงือก เยื่อบุช่องปาก ลิ้น ริมฝีปาก ได้ หากใช้อย่างไม่ระวัง โดยน้ำยาฟอกสีฟันชนิดนี้ จะถูกกระตุ้นด้วยแสงที่มีความคลื่นแสงเฉพาะตัว เช่น LED light, Cool light, Zoom! light หรือ Laser light เพื่อให้น้ำยาฟอกสีฟันเหล่านี้แตกตัวเกิดเป็นโมเลกุลของออกซิเจน จำนวนมหาศาลที่จะแทรกซึมผ่านชั้นผิวเคลือบฟันเข้าไปสู่ชั้นเนื้อฟันเพื่อเข้าไปขจัดผลึกเมล็ดสีในเนื้อฟันโดยเฉพาะผลึกที่มีสีเหลือง เมื่อเมล็ดสีเหลืองเหล่านี้ค่อยๆจางลง ก็จะทำให้ฟันของเรามีสีขาวขึ้น และดูสว่างขึ้น โดยไม่ทำร้ายชั้นผิวเคลือบฟัน
อย่างไรก็ตามการฟอกสีฟันเหล่านี้ ไม่ว่าจะด้วยวิธีไหนก็ตาม อาจจะไม่เหมาะกับผู้ที่มีการอุดฟันขนาดใหญ่ด้วยวัสดุอุดฟันชนิดสีเหมือนฟัน และ ไม่มีแผนที่จะบูรณะฟันอีกครั้ง เพราะการฟอกสีฟันจะได้ผลกับฟันธรรมชาติเท่านั้น แต่จะใช้ไม่ได้ผลกับวัสดุสังเคราะห์เหล่านี้ ซึ่งหากได้รับการฟอกสีฟันก็จะทำให้สีฟันธรรมชาติและสีฟันของวัสดุอุดฟันดูแตกต่างกันอย่างชัดเจน นอกจากนี้แล้ว ในระหว่างการฟอกสีฟันไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดก็ตามอาจส่งผลให้คุณมีอาการเสียวฟันได้บ้าง โดยเฉพาะ ในกรณีที่คุณมีสภาพฟันบางซี่ที่อาจต้องรับการรักษาก่อน เช่น การมีคอฟันสึก การมีเหงือกร่น หรือ การมีฟันร้าว
3. การเคลือบฟันเทียมหรือ dental veneers เป็นการปิดทับฟันธรรมชาติเดิมด้วยวัสดุสังเคราะห์เพื่อแก้ไขปัญหาฟันที่ไม่สวยงามอย่างถาวร วิธีนี้จะได้ผลดีที่สุดเพราะสามารถเลือกสีฟันที่ต้องการได้ว่าจะให้ขาวมากแค่ไหน หรือ สามารถแก้ไขปัญหาการเรียงตัวของฟันที่ไม่สวยงามให้เรียบได้ด้วย แต่วิธีนี้มีข้อเสียสำคัญคือจะมีการสูญเสียของเนื้อฟันบางส่วน เนื่องจากจะมีการทดแทนเนื้อฟันที่เสียไปนั้นด้วยวัสดุสังเคราะห์ จึงเป็นวิธีที่ควรพิจารณาเมือไม่สามารถทำให้สีฟันขาวขึ้นได้ด้วยวิธีการอื่นๆ ที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว
หากอยากทราบว่า การทำให้สีฟันของคุณให้กลายเป็นสีฟันขาวสะดุดตาผู้พบเห็น จะมีวิธีไหนข้างต้นที่เหมาะสมกับฟันของคุณที่สุด ขอแนะนำให้รับคำปรึกษากับทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญให้เป็นผู้ประเมินและตรวจสุขภาพปากและฟันของคุณ พร้อมให้คำแนะนำว่าการทำฟันขาวด้วยวิธีใดที่เหมาะสมกับฟันของคุณ